Je moet dat tentamen leren, je moet dat verslag afmaken en er komt precies niets uit je handen. Je vertoont maximaal uitstelgedrag of nog erger: je blokkeert helemaal. Wat doe je dan? Goede resultaten halen kun je met duizend verschillende studiemethodes en technieken. Onderaan de streep ben jij wel degene die het daadwerkelijk moet uitvoeren. Dus dan kun je maar beter goed voor jezelf zorgen. Zeker als je de neiging hebt om uit te stellen en te blokkeren, dan moet je juist een beetje lief zijn voor jezelf. Daarom bij deze mijn persoonlijke tips en ervaringen als het gaat om uitstelgedrag en blokkeren.
Mijn naam is Patricia en ik ben mede-eigenaar van Flashcardsbestellen.nl. Negen van de tien keer spreken jullie met mij via Insta DM, telefoon, FB, etc als er vragen zijn. Vooral over het leren met de kaartjes en leren in het algemeen weten jullie ons steeds meer te vinden.
Na bijna vier jaar heb ik persoonlijk contact gehad met honderden klanten, waarvan het grootste deel scholieren en studenten tussen de 16 en 24. Ik ben gek op jullie allemaal, stuk voor stuk. Maar er moet me toch iets van het hart: wees wat liever voor jezelf 😉.
Alles moet perfect, alles moet nu en alles moet 100% kloppen. Dat hoeft niet, echt niet. Ik snap het helemaal: mijn studietijd is al wat jaren voorbij maar bepaald gedrag blijft, ook als je in de grote mensenwereld moet functioneren. Blokkeren gebeurt me namelijk nog steeds, zeker als er geen duidelijk einde aan mijn takenlijst komt. Of vooral: als ik niet weet hoe ik moet beginnen aan iets.
Het voordeel: ik heb inmiddels behoorlijk wat tips en trucs verzameld de afgelopen jaren om hier mee om te gaan. Het is persoonlijk en werkt voor mij, wie weet helpt het jou ook.
Alles of niets, uitstellen en blokkeren
De grootste en meest complexe valkuil waar we allemaal stuk voor stuk in trappen (ik dus ook regelmatig). Alles of niets gedrag. Het moet perfect of het is mislukt. Het moet ook het liefst in één keer goed. Als je dan niet weet hoe je moet beginnen, dan is het makkelijk om ‘even’ iets anders te gaan doen. *kuch* uitstelgedrag *kuch*. Met als gevolg een instant schuldgevoel wat je die dag niet meer weg krijgt. Zelfs al vink je bijna alle taken af, het hád meer kunnen zijn.
Het volgende niveau is de totale block, dat is de vervelendste. Je hoofd zit zo vol met alles wat je moet doen dat je totaal blokkeert. Vrij letterlijk: je weet oprecht niet meer waar je moet beginnen, hoe je moet beginnen en wanneer het af zal zijn. (nooit?). Het ideale moment om te vluchten naar Netflix/buiten/een vriendin/een winkel met uitverkoop.
Bovenstaande gedrag kun je allemaal ontzettend diepgaand gaan (of laten) onderzoeken, van faalangst-training tot 10 sessies met een psych over doorgeslagen perfectionisme. Er zijn duizenden blogs, artikelen en papers te vinden over de oorzaken (geen overzicht, duidelijkheid of geloof), de gevolgen (minder zelfbeeld, aanmaak van stresshormonen en verminderde prestaties) en de oplossingen (1000+) voor dit gedrag.
Maar soms zijn een paar kleine tips, trucs en een welgemikte schop onder je eigen kont net genoeg om je op weg te helpen. Daarom hierbij mijn persoonlijke Top 5 als ik door de bomen het bos niet meer zie of toch echt liever naar Netflix wil kijken in plaats van mijn actiepuntenlijst. Onderstaande tips gelden trouwens niet alleen voor dat specifieke moment. Het zijn mijn go-to’s om in alle drukte een beetje rust te creëren voor mezelf.
1. Opbreken tot je niet verder kunt en gewoon beginnen
De klassieker en niet voor niets. Als ik een enorme taak heb die ik nog niet kan overzien, ga ik hem opbreken in kleine stukjes. Net zolang tot ik iets heb geformuleerd dat ik:
- binnen een half uur af krijg en
- ook naar tevredenheid af kán krijgen
Dit taakje hoeft niet het absolute begin te zijn van een opdracht, essay of plan. Halverwege is net zo goed: als het maar iets is waar je (vooruit en achteruit) mee verder kunt gaan bouwen.
Voorbeeld van zo’n taak die nu op mijn bord ligt:
‘we moeten een soort kennisbank gaan maken op de site voor al onze artikelen over leren’
Hier zie je meteen al waar het mis gaat: ‘een soort kennisbank’ -> niet concreet genoeg, dus daar ga je. Te groot, niet goed gedefinieerd en daardoor niet te overzien. Daarbij is ook nog niet duidelijk genoeg voor ons hóe het precies moet worden. Maar we moeten er wel aan gaan beginnen, anders komt het nooit af. De opties:
- de opdracht opnieuw formuleren en een uitgebreid voorstel schrijven met alle specificaties en eisen (great, nog een grote taak erbij). Dat wordt gegarandeerd doorschuiven
- beginnen met iets kleins
Dat laatste probeer ik altijd te doen.
In dit geval: zoek online naar verschillende manieren om veel artikelen te verzamelen en te sorteren en maak een top 5. Dat was binnen een half uur gebeurd en ik was meteen een hoop inspiratie rijker. Hierdoor waren de volgende stappen ook weer een stuk makkelijker. Dubbel feest 🎉
2. Gun je hersens frisse lucht
Als je een hond hebt is het heel eenvoudig, anders doe je maar alsof je er één hebt. (Of je laat die van de buurvrouw uit). Ga naar buiten en wandel minimaal een half uur, het liefst een uur, in de frisse lucht. Of ga hardlopen, ga fietsen, als je er maar even uit bent en niet op weg naar iets. Dit is echt tijd voor jezelf. Die sprint naar de trein telt dus niet 😉
Ik noem het zelf ‘even mijn hersens schoonwaaien’. Gewoon bewegen en proberen in een vast ritme te blijven. Dan merk je dat je langzaam uit die gedachtestroom van deadlines, to-do-lijstjes en afspraken komt en je weer vrij kunt gaan denken. Bonustip: laat die oortjes thuis. Richt je alleen op het ritme van je beweging en je merkt vanzelf dat je tot rust komt. Je kunt weer ‘vrij’ gaan denken. Het creatieve deel van je brein wordt wakker en er wordt endorfine aangemaakt.
Op de momenten dat je vrij aan het denken bent krijg je juist nieuwe ideeën of een oplossing voor een probleem. Je kunt sowieso al beter nadenken als je loopt: de Griekse filosofen gaven zelfs wandelend les. Daarnaast voel je jezelf beter door de aanmaak van endorfines en is de wereld opeens een stuk luchtiger.
Heeft die wandeling niet geholpen om je brein een beetje op orde te krijgen? Dan heb je in ieder geval beweging gehad met de zon (of een regenbui) op je hoofd én een frisse neus.
3. Durf om hulp te vragen
Je hoeft niet alles zelf op te lossen en er is geen enkele reden om dat te blijven geloven. Je hebt niet zelf leren fietsen en niemand verwachtte dat toen van jou. Met leren leren, leren plannen en leren schrijven werkt het net zo. Als je niet verder kunt dan weet je zelf vaak al instinctief wie je het beste kunt vragen om je verder te helpen. Plus, mensen helpen graag, als je het maar vraagt.
4. Weet wat je wanneer nodig hebt en wanneer je moet stoppen
Dit is eigenlijk een combinatie van alle 3 de bovenstaande punten. Als je gaat uitstellen of blokkeren, om wat voor reden dan ook: stop met forceren. Het zorgt namelijk alleen voor een negatieve spiraal waar je erg moeilijk weer uit komt. Tijd om op dat moment een stap achteruit te doen en je af te vragen wat je nodig hebt.
Wil je meer duidelijkheid of kaders? Ga de boel opbreken totdat je wel verder kunt. Kom je er inhoudelijk niet uit? Of heb je behoefte aan een ander inzicht? Vraag hulp bij iemand anders (vriend, docent, ouder, iemand). Ben je er helemaal klaar mee? Ga dan een frisse neus halen, na een half uur ziet de wereld er al heel anders uit. Niet twijfelen, doen.
5. Doe elke dag iets kleins waar je echt, echt heel blij van wordt
Eigenlijk een bonustip die heel goed werkt voor mij persoonlijk. Kies iets leuks, iets kleins, iets van jou. Denk aan even tekenen ( 🙋♀️) , een zelfgebouwde supersandwich of tosti eten, sporten, het maakt niet uit.
Al duurt het maar 5 minuten, doe elke dag iets waarvan je een glimlach op je gezicht krijgt. Ook als je nog 100 dingen te doen hebt en juist als je 100 dingen niet hebt gedaan.
Dit is geen beloning voor goed gedrag. Dit is iets wat je elke dag voor jezelf doet ongeacht wat je hebt gepresteerd. Zo heb je elke dag sowieso iets kleins waarvan je hebt genoten.
Pingback: Wat zijn flashcards? Hoe werkt leren met flashcards? Is het effectief?